“Hỏi han cho kỹ, biết ngay lòng người”, câu tục ngữ xưa đã khẳng định tầm quan trọng của việc đặt câu hỏi trong giao tiếp. Nhưng trong coaching, việc đặt câu hỏi lại mang một ý nghĩa đặc biệt hơn, nó là chìa khóa giúp người được coaching tự khám phá bản thân, đưa ra giải pháp và đạt được mục tiêu.
1. Tại Sao Kỹ Năng Đặt Câu Hỏi Lại Quan Trọng Trong Coaching?
Coaching là một quá trình hợp tác, trong đó người coach hỗ trợ người được coaching khám phá tiềm năng, định hướng mục tiêu và thúc đẩy hành động. Việc đặt câu hỏi hiệu quả đóng vai trò then chốt trong quá trình này, nó giúp:
1.1. Tạo Sự Tự Nhận Thức
Thông qua những câu hỏi được đặt ra một cách khéo léo, người được coaching sẽ tự phản ánh, đánh giá lại chính bản thân mình, nhận thức rõ ràng hơn về điểm mạnh, điểm yếu, động lực và mục tiêu của mình.
Ví dụ: Thay vì nói với một nhân viên rằng “Bạn cần cải thiện kỹ năng thuyết trình”, người coach có thể đặt câu hỏi: “Bạn cảm thấy thế nào về kỹ năng thuyết trình của mình hiện tại? Bạn muốn thay đổi điều gì để thuyết trình hiệu quả hơn?”.
1.2. Khai Thác Tiềm Năng
Những câu hỏi mở, sâu sắc, khơi gợi suy nghĩ sẽ giúp người được coaching đào sâu vào vấn đề, đưa ra các giải pháp sáng tạo và khám phá tiềm năng chưa được khai thác của bản thân.
Ví dụ: Thay vì đưa ra giải pháp cho vấn đề của khách hàng, người coach có thể hỏi: “Bạn đã thử những cách nào để giải quyết vấn đề này? Theo bạn, cách nào hiệu quả nhất?”.
1.3. Thúc Đẩy Hành Động
Bằng cách đặt những câu hỏi định hướng hành động, người coach giúp người được coaching xác định rõ ràng các bước cần thực hiện, cam kết với mục tiêu và tạo động lực để hành động.
Ví dụ: Thay vì nói “Hãy cố gắng hơn”, người coach có thể hỏi: “Bạn sẽ làm gì trong tuần này để đạt được mục tiêu của mình? Bạn cần ai hỗ trợ trong quá trình này?”.
2. Các Loại Câu Hỏi Thường Được Sử Dụng Trong Coaching
2.1. Câu Hỏi Mở (Open-ended Questions)
Đây là những câu hỏi không có câu trả lời cố định, khuyến khích người được coaching suy nghĩ và chia sẻ ý tưởng của mình. Ví dụ:
- Bạn cảm thấy thế nào về…?
- Bạn muốn đạt được điều gì?
- Bạn đã thử những cách nào để…?
2.2. Câu Hỏi Khép Kín (Closed-ended Questions)
Những câu hỏi này có câu trả lời là “Có” hoặc “Không”, giúp xác định thông tin cụ thể. Ví dụ:
- Bạn đã từng gặp phải vấn đề này chưa?
- Bạn đã thử cách này chưa?
- Bạn có đồng ý với ý kiến này không?
2.3. Câu Hỏi Hướng Dẫn (Directive Questions)
Những câu hỏi này giúp người được coaching tập trung vào giải pháp và hành động. Ví dụ:
- Bạn sẽ làm gì tiếp theo?
- Bạn cần ai hỗ trợ trong quá trình này?
- Bạn sẽ đánh giá hiệu quả của hành động này như thế nào?
2.4. Câu Hỏi Phản Biện (Challenging Questions)
Đây là những câu hỏi giúp người được coaching thách thức suy nghĩ, xem xét vấn đề từ nhiều góc độ khác nhau. Ví dụ:
- Bạn có chắc chắn rằng…?
- Bạn có thể giải thích rõ hơn về…?
- Bạn đã xem xét tất cả các khả năng chưa?
3. Bí Quyết Đặt Câu Hỏi Hiệu Quả Trong Coaching
3.1. Lắng Nghe Chú Ý
Trước khi đặt câu hỏi, hãy lắng nghe thật kỹ những gì người được coaching chia sẻ, nắm bắt tâm trạng và cảm xúc của họ. Điều này giúp bạn đặt câu hỏi phù hợp, tạo sự đồng cảm và hiệu quả hơn.
3.2. Sử Dụng Ngôn Ngữ Thân Thiện
Hãy sử dụng ngôn ngữ đơn giản, dễ hiểu, tránh dùng từ ngữ chuyên ngành hoặc thuật ngữ phức tạp. Đồng thời, hãy thể hiện sự tôn trọng và tin tưởng vào người được coaching.
3.3. Tránh Đưa Ra Nhận Xét Cá Nhân
Hãy tập trung vào việc đặt câu hỏi, giúp người được coaching tự khám phá và đưa ra giải pháp. Tránh đưa ra những nhận xét, đánh giá cá nhân hoặc lời khuyên trực tiếp.
3.4. Kiểm Soát Cảm Xúc Cá Nhân
Trong quá trình đặt câu hỏi, hãy giữ thái độ trung lập, không để cảm xúc cá nhân ảnh hưởng đến việc trao đổi. Điều này giúp bạn duy trì sự khách quan và hiệu quả trong quá trình coaching.
3.5. Tập Trung Vào Mục Tiêu
Hãy đặt những câu hỏi giúp người được coaching tập trung vào mục tiêu, định hướng hành động và đạt được kết quả mong muốn.
4. Áp Dụng Kỹ Năng Đặt Câu Hỏi Trong Coaching Hiệu Quả
Hãy tưởng tượng một người coach muốn giúp một nhân viên cải thiện kỹ năng giao tiếp. Thay vì đưa ra những lời khuyên chung chung như “Hãy giao tiếp cởi mở hơn”, người coach có thể đặt những câu hỏi như:
- “Bạn cảm thấy thế nào về kỹ năng giao tiếp của mình hiện tại?”
- “Bạn muốn thay đổi điều gì để giao tiếp hiệu quả hơn?”
- “Bạn đã thử những cách nào để cải thiện kỹ năng giao tiếp của mình?”
- “Bạn muốn đạt được điều gì thông qua việc cải thiện kỹ năng giao tiếp?”
- “Bạn sẽ làm gì trong tuần này để cải thiện kỹ năng giao tiếp của mình?”
Những câu hỏi này sẽ giúp nhân viên tự phản ánh, khám phá điểm mạnh, điểm yếu, xác định mục tiêu và đưa ra kế hoạch hành động cụ thể.
5. Lời Khuyên Từ Chuyên Gia
“Kỹ Năng đặt Câu Hỏi Trong Coaching là một nghệ thuật đòi hỏi sự nhạy bén và kinh nghiệm”, thầy Trần Văn Nam, chuyên gia coaching nổi tiếng, chia sẻ trong cuốn sách “Coaching Hiệu Quả”. “Hãy luyện tập thường xuyên để nâng cao khả năng đặt câu hỏi hiệu quả, mang lại giá trị cho người được coaching”.
6. Tóm Lược
Kỹ năng đặt câu hỏi là một công cụ mạnh mẽ trong coaching, giúp người được coaching tự khám phá, tạo động lực và đạt được mục tiêu. Bằng cách luyện tập và áp dụng những kỹ thuật đặt câu hỏi hiệu quả, bạn có thể trở thành một người coach giỏi, tạo ra sự khác biệt cho bản thân và người khác.
Bạn muốn nâng cao kỹ năng đặt câu hỏi trong coaching? Hãy liên hệ với chúng tôi qua số điện thoại: 0372666666 hoặc đến địa chỉ: 55 Tô tiến thành, Hà Nội. Đội ngũ chuyên gia của chúng tôi sẽ hỗ trợ bạn 24/7!
Hình ảnh minh họa cho bài viết về kỹ năng đặt câu hỏi trong coaching