“Lạc đường” – hai chữ nghe đơn giản nhưng ẩn chứa bao nỗi lo lắng của cha mẹ. Không ai muốn con mình phải đối mặt với tình huống nguy hiểm này, nhưng biết đâu được, trong cuộc sống, điều không thể tránh khỏi. Vậy làm sao để giúp trẻ tự tin đối mặt với nguy hiểm khi bị lạc? Cùng “KỸ NĂNG MỀM” tìm hiểu những kỹ năng sống thiết yếu cho trẻ ngay từ bây giờ!
1. Kỹ năng nhận diện bản thân:
1.1. Biết họ tên, địa chỉ, số điện thoại của mình:
- Cũng giống như việc chúng ta học thuộc bảng chữ cái, trẻ cần biết họ tên đầy đủ, địa chỉ nơi ở chính xác và số điện thoại của bố mẹ. Việc ghi nhớ những thông tin cơ bản này là bước đầu tiên giúp trẻ định vị bản thân và tìm đường về nhà khi gặp khó khăn.
- Hãy tạo cho trẻ thói quen ghi nhớ thông tin của mình bằng những hình thức vui nhộn: chơi trò chơi, hát bài hát, viết vào sổ tay,…
1.2. Biết đặc điểm nhận dạng riêng biệt của bản thân:
- Ngoài những thông tin cơ bản, hãy khuyến khích trẻ nhận biết những đặc điểm riêng biệt của mình như: màu sắc, hình dáng, kiểu tóc, đặc điểm nhận diện gương mặt,…
- Ví dụ: “Con có nốt ruồi ở má phải, con cao hơn các bạn cùng lớp”, … Những thông tin này sẽ giúp trẻ dễ dàng được người khác nhận ra và hỗ trợ.
2. Kỹ năng xử lý tình huống khi bị lạc:
2.1. Giữ bình tĩnh, không hoảng loạn:
- Hoảng loạn là phản ứng tự nhiên khi lạc đường, nhưng điều quan trọng là dạy trẻ giữ bình tĩnh. Khi bị lạc, trẻ nên tìm một chỗ an toàn, ngồi xuống, hít thở sâu để ổn định tâm lý.
- Luôn nhắc nhở trẻ: “Khi lạc đường, con đừng lo lắng, hãy bình tĩnh suy nghĩ xem con đã đi đâu và cách con có thể về nhà”.
2.2. Tìm kiếm sự giúp đỡ:
- Nên hướng dẫn trẻ cách tìm kiếm sự trợ giúp từ những người xung quanh. Khuyến khích trẻ tìm kiếm các người lớn đáng tin cậy như: nhân viên bảo vệ, nhân viên bán hàng, cảnh sát,…
- Nên dạy trẻ cách tiếp cận những người lạ một cách an toàn. Ví dụ: “Con có thể hỏi: ‘Cháu bị lạc, cháu muốn về nhà, bác có thể giúp cháu được không?'”.
- Hãy đảm bảo trẻ biết cách sử dụng số điện thoại khẩn cấp như 113 để gọi cho lực lượng công an nếu gặp nguy hiểm.
2.3. Nên nhớ một số điểm cố định:
- Trong những trường hợp trẻ bị lạc trong khu vực đông người, việc nhớ những địa điểm cố định như: cây cổ thụ, cột đèn, biển hiệu,… sẽ giúp trẻ dễ dàng định vị vị trí và tìm đường về nhà.
- Hãy cùng trẻ chơi trò chơi “Nhớ đường về nhà”, “Tìm điểm cố định” để củng cố kỹ năng này.
3. Kỹ năng tự bảo vệ:
3.1. Không đi theo người lạ:
- Luôn nhắc nhở trẻ không bao giờ đi theo người lạ, dù họ có nói gì đi nữa. Nếu có người lạ đến gần, trẻ nên tránh xa và tìm cách chạy đến chỗ đông người hoặc gọi điện thoại cho bố mẹ.
- Hãy dạy trẻ cách nhận biết những hành vi đáng ngờ và cách ứng xử khôn ngoan để tránh gặp nguy hiểm.
3.2. Không nhận quà, đồ uống từ người lạ:
- Cần khẳng định với trẻ rằng tuyệt đối không nhận quà hay đồ uống từ người lạ, dù họ có nài nỉ hay dụ dỗ.
- Hãy cho trẻ biết rằng những món quà hay thức ăn từ người lạ có thể chứa những thứ nguy hiểm, gây hại cho sức khỏe.
4. Kỹ năng phòng tránh nguy hiểm khi bị lạc:
4.1. Trang bị cho trẻ dụng cụ cần thiết:
- Nên trang bị cho trẻ một chiếc thẻ tên có ghi đầy đủ thông tin liên lạc của bố mẹ.
- Bên cạnh đó, một chiếc điện thoại di động nhỏ gọn sẽ giúp trẻ liên lạc với bố mẹ hoặc người thân trong trường hợp cần thiết.
- Học cách sử dụng ứng dụng định vị GPS để xác định vị trí của trẻ là điều vô cùng cần thiết.
4.2. Tập cho trẻ thói quen tự giác:
- Hãy tạo thói quen cho trẻ tự giác nhớ đường về nhà, ghi nhớ vị trí của bố mẹ, đi cùng với người lớn và không rời khỏi tầm mắt của họ.
- Học cách sử dụng bản đồ, tìm kiếm đường đi trên bản đồ và tham gia những hoạt động dã ngoại để rèn luyện kỹ năng định hướng cho trẻ.
4.3. Luôn theo sát trẻ:
- Dạy trẻ khi đi ra ngoài phải luôn đi sát bên người lớn, không được chạy lung tung, không được rời khỏi tầm mắt của người lớn.
- Dạy trẻ cách báo cáo với bố mẹ khi đi đâu, đi với ai và thời gian trở về.
5. Lồng ghép tâm linh:
- Trong văn hóa Việt Nam, người ta thường tin vào “bùa hộ mệnh” để cầu mong sự bình an, may mắn.
- Bên cạnh những kiến thức về kỹ năng sống, hãy dạy trẻ những câu thần chú, lời cầu nguyện, hoặc cho trẻ đeo một chiếc vòng tay để tâm lý trẻ thêm vững vàng và tự tin khi gặp khó khăn.
6. Những câu hỏi thường gặp:
- “Làm sao để con không sợ khi bị lạc?” Cần tạo môi trường vui vẻ, thoải mái để trẻ quen dần với việc tự lập và rèn luyện kỹ năng đối mặt với khó khăn. Nên thường xuyên tạo những trò chơi tình huống và cho trẻ thực hành để trẻ không còn cảm giác sợ hãi.
- “Làm cách nào để con nhớ được đường về nhà?” Hãy chơi những trò chơi liên quan đến địa danh, đường đi, nhà cửa,… Bên cạnh đó, hãy cho trẻ tham gia những hoạt động như đi chợ, đi du lịch để trẻ làm quen với môi trường xung quanh và nắm được cách tìm đường về nhà.
- “Có nên dạy con tự xử lý tình huống hay gọi cho bố mẹ?” Việc dạy trẻ tự xử lý tình huống là điều cần thiết, tuy nhiên việc gọi điện thoại cho bố mẹ cũng là cách an toàn và hiệu quả trong một số trường hợp. Hãy tạo điều kiện cho trẻ thực hành cả hai kỹ năng để trẻ có thể ứng biến linh hoạt trong mọi tình huống.
Ảnh minh họa: Bố mẹ dạy con tự tin đối mặt với nguy hiểm
7. Lời khuyên từ chuyên gia:
- TS. Nguyễn Thị Thu Hương: “Kỹ năng sống là chìa khóa giúp trẻ đối mặt với những thách thức trong cuộc sống. Hãy dạy trẻ kỹ năng nhận diện nguy hiểm, tự bảo vệ và tìm kiếm sự trợ giúp kịp thời để trẻ luôn an toàn và tự tin khi đối mặt với mọi tình huống.”
- PGS.TS. Nguyễn Xuân Hải: “Dạy trẻ kỹ năng sống là nhiệm vụ quan trọng của cha mẹ và giáo viên. Hãy tạo môi trường an toàn, thân thiện và khuyến khích trẻ tự giác học hỏi, thực hành để trẻ phát triển toàn diện và tự tin vào bản thân.”
8. Kêu gọi hành động:
Hãy trang bị cho con yêu những kỹ năng sống cần thiết để giúp con tự tin, bản lĩnh đối mặt với mọi thử thách trong cuộc sống. Liên hệ với chúng tôi qua số điện thoại: 0372666666 hoặc đến địa chỉ: 55 Tô tiến thành, Hà Nội để đăng ký khóa học Kỹ năng sống cho con bạn! Chúng tôi có đội ngũ chuyên gia giáo dục hàng đầu với nhiều năm kinh nghiệm sẽ giúp con bạn tự tin, bản lĩnh và phát triển toàn diện.