Ai cũng biết rằng, “cơm sôi bùng lửa” là chuyện bình thường trong mỗi đội nhóm. Thậm chí, có khi “cơm chẳng lành, canh chẳng ngọt” lại là động lực để nhóm “lên” nhanh hơn. Nhưng làm sao để “cơm sôi” mà không “bùng lửa”, để “xung đột” mang lại kết quả tích cực? Đó là điều mà rất nhiều người, đặc biệt là những người làm việc nhóm, luôn trăn trở.
Xung đột là gì?
Nói một cách dễ hiểu nhất, xung đột là sự bất đồng về quan điểm, lợi ích, mục tiêu… giữa các thành viên trong một nhóm. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến xung đột, ví dụ như:
Sự khác biệt về tính cách:
Mỗi người đều có cá tính riêng, có người hiền hòa, có người nóng nảy, có người thích làm việc độc lập, có người thích làm việc theo nhóm… Những khác biệt này có thể dẫn đến mâu thuẫn trong giao tiếp, làm việc và suy nghĩ.
Sự thiếu thông tin:
Thiếu thông tin hoặc thông tin không chính xác có thể gây hiểu lầm, tạo ra xung đột. Ví dụ như: Khi bạn nhận được thông tin sai lệch về công việc của đồng nghiệp, bạn có thể cảm thấy bị xúc phạm và dẫn đến xung đột.
Sự phân chia tài nguyên:
Khi tài nguyên hạn chế, các thành viên trong nhóm có thể tranh giành, dẫn đến xung đột. Ví dụ như: Khi nguồn lực tài chính eo hẹp, các thành viên có thể bất đồng về việc phân bổ ngân sách cho từng dự án.
Sự khác biệt về mục tiêu:
Mỗi người đều có những mục tiêu riêng, và những mục tiêu này có thể không nhất quán với mục tiêu chung của nhóm. Ví dụ như: Một thành viên có thể tập trung vào việc hoàn thành nhiệm vụ của riêng mình, trong khi một thành viên khác lại muốn làm việc theo nhóm để đạt được mục tiêu chung.
Sự cạnh tranh:
Sự cạnh tranh giữa các thành viên trong nhóm có thể dẫn đến xung đột, đặc biệt là khi cạnh tranh không lành mạnh. Ví dụ như: Khi các thành viên cố gắng vượt mặt nhau bằng cách hạ thấp giá trị của đồng nghiệp.
Tại sao kỹ năng giải quyết xung đột trong đội nhóm lại quan trọng?
“Chuyện nhà người ta” mà, “người trong cuộc” tự giải quyết! – Câu nói này không sai, nhưng “người ngoài cuộc” lại có thể nhìn thấy những “thứ” mà “người trong cuộc” không thể nhận ra. Hãy thử tưởng tượng:
- Nhóm “vỡ tan”: Xung đột không được giải quyết kịp thời có thể dẫn đến tình trạng nhóm “vỡ tan”, mất đoàn kết, làm giảm hiệu quả công việc. Điều này có thể khiến dự án bị đình trệ, mục tiêu không đạt được.
- Công việc trì trệ: Xung đột khiến cho nhóm “mất tập trung”, “tâm trí” bị phân tán, dẫn đến công việc bị trì trệ. Các thành viên trong nhóm sẽ không thể làm việc hiệu quả nếu họ không thể giải quyết xung đột một cách hiệu quả.
- Môi trường làm việc tiêu cực: Xung đột kéo dài tạo ra môi trường làm việc tiêu cực, căng thẳng, ảnh hưởng đến tinh thần làm việc của tất cả mọi người. Điều này có thể dẫn đến sự suy giảm năng suất, sự bất mãn và sự mất lòng tin trong nhóm.
- Thiệt hại về danh tiếng: Xung đột giữa các thành viên trong nhóm có thể ảnh hưởng đến danh tiếng của nhóm và tổ chức. Nếu xung đột xảy ra công khai, nó có thể gây tổn hại đến hình ảnh của nhóm và làm giảm uy tín của tổ chức.
Kỹ năng giải quyết xung đột trong đội nhóm: Bí kíp giúp nhóm “hòa thuận”
Kỹ năng giải quyết xung đột là một kỹ năng mềm vô cùng quan trọng, cần được rèn luyện thường xuyên. Cũng giống như việc “nước chảy đá mòn”, mỗi người cần học cách “dĩ hòa vi quý”, “nhường nhịn” để giữ gìn sự hòa thuận, “thuận vợ thuận chồng tát biển Đông cũng cạn”.
1. Lắng nghe tích cực:
“Lắng nghe để hiểu” là điều đầu tiên cần làm khi đối mặt với xung đột. Hãy dành thời gian để lắng nghe những gì mà người kia muốn nói, đặt câu hỏi để làm rõ những vấn đề, tránh việc “vội vàng” đưa ra kết luận hay giải pháp.
2. Thấu hiểu góc nhìn của người khác:
“Dĩ công vi thượng” là điều cần nhớ khi xử lý xung đột. Hãy đặt mình vào vị trí của người khác để thấu hiểu những cảm xúc, suy nghĩ và động lực của họ. Điều này giúp bạn nhìn nhận vấn đề một cách khách quan và đưa ra giải pháp phù hợp hơn.
3. Thể hiện sự tôn trọng:
“Kính lão đắc thọ” là điều cần lưu tâm trong giao tiếp, đặc biệt là khi giải quyết xung đột. Hãy thể hiện sự tôn trọng đối với người khác bằng thái độ, ngôn ngữ và hành vi. Tránh việc sử dụng lời lẽ cay nghiệt, xúc phạm hay chỉ trích.
4. Tìm điểm chung:
“Tìm điểm chung, gạt bỏ khác biệt” là phương pháp hiệu quả để giải quyết xung đột. Hãy tập trung vào những điểm chung, những lợi ích chung để tìm kiếm giải pháp thỏa mãn cả hai bên.
5. Đặt mục tiêu chung:
“Chung lưng đấu cật” là điều cần thiết để tạo ra sức mạnh tập thể. Hãy cùng nhau đặt ra mục tiêu chung, hướng đến thành công chung của nhóm. Điều này giúp các thành viên cùng chung mục tiêu, cùng nỗ lực vượt qua xung đột.
6. Học cách tha thứ:
“Tha thứ là món quà quý giá nhất” mà bạn có thể dành cho chính mình và cho người khác. Hãy học cách tha thứ cho những lỗi lầm của người khác, để tâm trí được thanh thản, để tình cảm trong nhóm được hàn gắn.
Lưu ý khi giải quyết xung đột trong đội nhóm:
- Hãy nhớ rằng mục tiêu của việc giải quyết xung đột là để tìm ra giải pháp tốt nhất cho tất cả các bên liên quan, không phải là để giành chiến thắng.
- Hãy kiên nhẫn, nhẫn nại và tránh nóng giận.
- Hãy sử dụng ngôn ngữ tích cực, tránh lời lẽ tiêu cực.
- Hãy thể hiện sự đồng cảm và thấu hiểu đối với người khác.
- Nếu không thể tự giải quyết được, hãy nhờ đến sự trợ giúp của người có kinh nghiệm hoặc của lãnh đạo nhóm.
Một số câu hỏi thường gặp:
- Làm sao để tránh xung đột trong đội nhóm?
- Làm sao để xử lý xung đột với người khó tính?
- Làm sao để giải quyết xung đột khi mọi người đều “lấy lý lẽ của mình làm chính”?
Để giải đáp các câu hỏi trên, bạn có thể tham khảo các bài viết liên quan đến kỹ năng mềm, kỹ năng làm việc nhóm trên website “KỸ NĂNG MỀM”.
Kết luận:
Xung đột là chuyện không thể tránh khỏi, nhưng cách chúng ta xử lý chúng mới là điều quan trọng. Sử dụng kỹ năng giải quyết xung đột hiệu quả giúp nhóm “hòa thuận”, tạo ra môi trường làm việc tích cực, thúc đẩy hiệu quả công việc và mang lại thành công chung.
Hãy nhớ rằng, “chúng ta cùng chung một con thuyền”, cùng nhau “lèo lái” con thuyền vượt qua sóng gió, để tiến về phía trước.